Kijk : een bosvogeltje! - januari 2024

08-01-2024

De toon in zijn stem : verbaasd, met een zweem van bewondering en een zeker accent van : dat-moeten-jullie-gezien hebben !! 

Wij allemaal dus onmiddellijk, als 1 man, hoofd en ogen omhoog en turen in de lucht. Martin in een deuk want het bosvogeltje blijkt een orchidee te zijn, met als botanische naam : Cephalantera longifolia. 

Bosvogeltje
Bosvogeltje

De plek van ons gezamenlijk getuur : de beschaduwde oever van de Drôme. De botanische naam van dit kleinood komt van de Grieks woorden cephale : hoofd en anthera : helmknop. De naam is dus een verwijzing naar de vorm van de meeldraad. Longifolia betekent lange bladeren en slaat op de lancetvormige stengelbladen.Bovenaan de plant staan de witte bloemen in een aar. Ze lijken op klokjes of op pronte, openstaande vogelbekjes. In een eerste oogopslag deden de bloemen mij een beetje denken aan meiklokjes. De witte bloemdekbladen hebben een oranje vlek, welke de bedoeling heeft om bezoekende insecten de weg te wijzen naar het hart van de bloem. Wellicht door mijn associatie met meiklokjes verwachtte ik dat de bloemen zouden geuren maar dat deden ze niet.

Tot mijn verbazing ontdekte ik een aantal wetenschappelijke onderzoeken waarin de aromatische bestanddelen van het bosvogeltje onderzocht werden. Het onderzoek gebeurde in Italië door middel van gaschromatografie. Nog verbazingwekkender was de ontdekking dat het bosvogeltje vooral 's nachts een waaier aan aroma's verspreidde. Nergens kon ik vinden of dit misschien was om nacht bestuivers aan te trekken, want het bosvogeltje wordt normaal bezocht door kleine, solitaire bijen, hoewel ook andere bestuivers mogelijk zijn.

Het geur verhaal deed me verder zoeken en ongelooflijk maar waar : in Singapore kon ik een instituut vinden dat zichzelf een olfactorisch heiligdom noemt. Ze gaan van de wetenschappelijke benadering van geuren via de inhoudsstoffen van de plant naar de kunst : de samenstelling van een parfum. Je kan er workshops, events en een volledige opleiding volgen. Ze hebben een geur museum met enkel natuurlijke, dus van bloemen en planten, afkomstige geuren. En daar ontdekte ik dus een waaier aan geuren van orchideeën, waaronder het geuren geheim van het wit bosvogeltje !

In Pakistan wordt de rhizoom van het wit bosvogeltje verwerkt met maismeel en zo gebruikt als diergeneesmiddel. In de Chinese kruidengeneeskunde vindt het zijn toepassing voor humaan gebruik bij een vrij groot aantal aandoeningen. Ook in de Ayurvedische kruidengeneeskunde is het een medicinale plant voor humaan gebruik.

Zo zie je maar waarheen een onschuldige wandeling langs de Drôme je kan leiden ! Want uiteraard kom je niet enkel het wit bosvogeltje tegen op ons kruidig stage avontuur, maar nog honderden andere al even mooie, leuke, geneeskrachtige, geurige en bijzondere planten.

Ook vogels, echte dan wel, zoals gieren : majestueuze dieren die langs de rotswanden zweven op een onzichtbare thermiek. Christophe roept dan verrukt : un vautour en ja hoor, iedereen kijkt omhoog, behalve één verstrooide herborist die al naar de grond keek om dat bijzondere plantje te zien ….


Tijdens de stageweek bezoeken we een aantal bedrijven en denk je Drôme denk je bijna vanzelf ook aan de uitgestrekte lavendel velden.



Ik geef je dus graag een paar receptjes mee om al te dromen van een zomer in de Drôme, met ons mee op Kruidenstage natuurlijk …

Perenjam met lavendel

Nodig :

  • 1 kg peren

  • 2 citroenen

  • 1 eetlepel lavendel bloemen (gedroogd)

  • 560 gram witte suiker

Schil de peren en haal het klokhuis er uit.

Snij ze in kubusjes, niet te groot.

Terwijl je bezig bent overgiet je ze met het citroensap, zo zullen ze niet verkleuren.

Giet er dan de suiker over. Doe alles in en pot.

Doe de eetlepel lavendelbloemen in een leeg theezakje of een stukje tule en stop dit bij de stukjes peer en de suiker.

Zet de pot in de koelkast en laat 24 uur rusten.


De volgende dag zal je zien dat de stukjes peer letterlijk zwemmen in een sapje maar toch nog steeds stevig zijn, vandaar het belang om ze in kleine kubusjes te snijden. Ze blijven immers die vorm behouden.

Zet de peren in sap op het vuur, verwijder eerst het zakje met de lavendelbloemen.

Kook gedurende een kwartier op een vrij hoog vuur en roer regelmatig.

Zorg ervoor dat je kookpot ruim en hoog genoeg is want de inhoud van de pot zal schuimen.

Na het kwartier koken verlaag je het vuur en stamp je de stukjes peer ietsje kleiner door middel van een pureestamper. Let op, hete suiker kan lelijke brandwonden geven !

Je hoeft dit niet te doen als je denkt dat de stukjes klein genoeg waren.

Test even of een druppel van de jam op een ijskoud bord blijft liggen en kleverig aanvoelt.

Indien ja, zet het vuur af, indien niet laat je nog een minuut of vijf verder koken.

Giet de jam in glazen potten die je vooraf grondig gereinigd en gespoeld hebt met kokend water., sluit onmiddellijk.

Een heerlijke jam met een subtiel aroma van lavendel, te gebruiken op de boterham maar net zo goed bij een aperitiefplank met kaas.


Lavendel limonade drank :

  • 1 koffielepel gedroogde lavendelbloempjes

  • 4 citroenen of 2 citroenen en 2 limoenen

  • 250 ml heet water en 250 ml koud water

  • ijsblokjes, honing

Doe de koffielepel lavendelbloemen in een grote kop en giet er het hete water over (als je graag meer lavendel smaak hebt : 2 koffielepels).

Laat vijf minuten trekken.

Zeef de bloemetjes eruit en laat het infuus afkoelen.

Pers de citroenen en/of de limoenen uit, doe het sap in een kan.

Giet er je lavendel aftreksel bij en giet er nu ook het koude water bij.

Goed omroeren, proef : eventueel doe je er een lepeltje lavendel honing bij en veel ijsblokjes